Veelvoorkomende oorzaken van ziekteverzuim en hoe je ze vermindert

Ziekteverzuim is een uitdaging die veel bedrijven treft, met gevolgen voor zowel de productiviteit als de bedrijfscontinuïteit. Om ziekteverzuim effectief te verminderen, is het belangrijk om de oorzaken te begrijpen en preventieve maatregelen te nemen. In dit blog bespreken we de veelvoorkomende oorzaken van ziekteverzuim, van fysieke en mentale gezondheid tot werkomgeving en cultuur, en bieden we praktische strategieën voor werkgevers om ziekteverzuim te beperken en een gezonde werkplek te bevorderen.

Oorzaak 1: Mentale gezondheidsproblemen

Werkgerelateerde stress en burn-out zijn steeds vaker een reden voor langdurig verzuim. De druk om te presteren, hoge werkbelasting en het gebrek aan controle over eigen werk kunnen leiden tot overbelasting en uitputting. Vooral in een werkomgeving zonder duidelijke grenzen of met onrealistische verwachtingen neemt de kans op burn-out toe.

Angst- en depressieve klachten zijn ook belangrijke oorzaken van ziekteverzuim, vaak veroorzaakt door werkdruk, gebrek aan ondersteuning en een negatieve werkcultuur. Werknemers die kampen met mentale klachten ervaren vaak ook fysieke symptomen, zoals vermoeidheid en hoofdpijn, die hun prestaties en welzijn beïnvloeden.

Preventie en oplossingen

• Open cultuur bevorderen: Moedig een open werkcultuur aan waarin medewerkers zich comfortabel voelen om over hun mentale gezondheid te praten. Organiseer trainingen voor leidinggevenden om stresssignalen vroegtijdig te herkennen en aan te pakken.
• Werkbelasting balanceren: Houd de werkdruk in de gaten en creëer ruimte voor werknemers om hun werktempo aan te passen. Flexibele werkopties, zoals thuiswerken, kunnen ook bijdragen aan het verminderen van werkstress.
• Ondersteunende hulpmiddelen: Bied toegang tot mentale gezondheidshulp, zoals coaching en therapie, of start een Employee Assistance Program (EAP) waarmee medewerkers vertrouwelijk ondersteuning kunnen krijgen.

Oorzaak 2: Fysieke gezondheidsklachten

Musculoskeletale aandoeningen: Klachten aan spieren en gewrichten, zoals rug-, nek- en schouderpijn, komen vaak voor bij werknemers die langdurig zitten of fysiek zwaar werk doen. Onjuiste werkhouding en een gebrek aan ergonomische werkplekken kunnen deze klachten verergeren.

RSI en overbelasting: Repetitive Strain Injury (RSI) of herhaalde belasting van spieren en pezen door repetitieve bewegingen is een veelvoorkomende oorzaak van ziekteverzuim, vooral in kantooromgevingen waar werknemers langdurig achter een computer werken.

Preventie en oplossingen

• Ergonomische werkplekken: Investeer in ergonomische bureaustoelen, verstelbare bureaus en computeraccessoires die een goede werkhouding ondersteunen.
• Beweging stimuleren: Moedig medewerkers aan om regelmatig pauzes te nemen en te bewegen. Korte wandelingen en stretchsessies tijdens de werkdag kunnen veel fysieke klachten voorkomen.
• Training en voorlichting: Geef voorlichting over een juiste werkhouding en bied trainingen over hoe medewerkers fysiek gezond kunnen blijven, ook bij zittend werk.

Oorzaak 3: Infectieziekten en seizoensgebonden aandoeningen

Griep en verkoudheid: Seizoensgebonden ziekten, zoals griep en verkoudheid, zijn vaak niet te vermijden maar kunnen wel worden beperkt. In een kantooromgeving kunnen virussen snel worden overgedragen, vooral als medewerkers ziek doorwerken uit angst voor werkdruk of andere redenen.

Gastro-intestinale infecties: Voedselvergiftiging en andere maag-darmproblemen zijn eveneens een oorzaak van kortdurend ziekteverzuim en kunnen besmettelijk zijn binnen teams, zeker in ruimtes met gedeelde keukenfaciliteiten.

Preventie en oplossingen

• Ziekbeleid communiceren: Moedig medewerkers aan om thuis te blijven bij ziekte om verspreiding te voorkomen. Zorg voor een duidelijke communicatie over het beleid rond ziekmeldingen.
• Hygiëneverbeteringen: Voorzie in hygiëneproducten zoals handgel, schoonmaakdoekjes en geef instructies voor het schoonhouden van werkplekken.
• Griepvaccinatie programma: Overweeg een jaarlijkse griepvaccinatie voor medewerkers om het risico op seizoensgebonden ziekteverzuim te verminderen.

Oorzaak 4: Gebrek aan betrokkenheid en motivatie

Laag engagement: Gebrek aan betrokkenheid of motivatie kan leiden tot een toename in kortdurende ziekteverzuim, waarbij medewerkers minder betrokken zijn bij hun werk en sneller geneigd zijn zich ziek te melden. Dit kan ontstaan door een onpersoonlijke werkcultuur, gebrek aan waardering of onduidelijke carrièreperspectieven.

Gebrek aan autonomie Werknemers die weinig controle over hun werk ervaren, voelen zich vaker opgebrand en kunnen zich minder gemotiveerd voelen. Een gebrek aan autonomie kan medewerkers het gevoel geven dat hun werk weinig betekenis heeft, wat bijdraagt aan verzuim.

Preventie en oplossingen

• Waardering en feedback: Zorg voor regelmatige erkenning van goed werk en bied werknemers de mogelijkheid om feedback te geven. Dit vergroot de betrokkenheid en zorgt voor een positieve werkomgeving.
• Autonomie stimuleren: Geef werknemers meer controle over hun taken en verantwoordelijkheden. Het betrekken van medewerkers bij beslissingen en het bieden van keuzemogelijkheden verhoogt het gevoel van eigenaarschap.
• Loopbaanontwikkeling: Stimuleer persoonlijke en professionele groei door trainingen, workshops en groeigesprekken aan te bieden, zodat medewerkers een toekomst binnen het bedrijf kunnen zien.

Oorzaak 5: Slechte werk-privébalans

Lange werkuren en onregelmatige schema’s Lange werkuren en onregelmatige schema’s dragen bij aan mentale en fysieke uitputting, waardoor medewerkers meer kans hebben op ziekteverzuim. Vooral medewerkers die moeite hebben om werk en privé gescheiden te houden, ervaren stress die uiteindelijk leidt tot uitval.

Verplichte beschikbaarheid buiten werkuren Werknemers die buiten werktijden bereikbaar moeten zijn, zoals via e-mail of telefoon, ervaren vaak hogere stressniveaus. Dit kan hun welzijn negatief beïnvloeden en hun behoefte aan ontspanning verminderen.

Preventie en oplossingen

• Stimuleren van gezonde werk-privébalans: Geef medewerkers de vrijheid om werk en privé gescheiden te houden, en moedig hen aan om buiten werkuren niet bereikbaar te zijn.
• Flexibele werkopties: Bied flexibele werktijden of thuiswerkmogelijkheden om medewerkers beter hun tijd in te laten delen, wat de werk-privébalans bevordert.
• Juiste werkdruk afstemmen: Evalueer regelmatig de werkdruk om te voorkomen dat medewerkers structureel te veel werken. Zorg dat werkuren reëel en duurzaam blijven.

Proactief omgaan met ziekteverzuim

Ziekteverzuim effectief aanpakken begint bij een goed begrip van de oorzaken en het creëren van een werkomgeving waarin zowel fysieke als mentale gezondheid worden gestimuleerd. Door aandacht te besteden aan werkdruk, ergonomie, hygiëne en motivatie, kunnen bedrijven een gezonde werkplek bevorderen en ziekteverzuim structureel verminderen. Een proactieve aanpak versterkt niet alleen de betrokkenheid en tevredenheid van medewerkers, maar zorgt ook voor een veerkrachtige organisatie die beter in staat is om succesvol en duurzaam te groeien.

Neem contact op met De Arbo Artsen voor deskundig advies
Ben je op zoek naar een zelfstandige arbo- of bedrijfsarts die je kan ondersteunen bij ziekteverzuim, preventie en re-integratie? Bij De Arbo Artsen helpen wij je graag verder met op maat gemaakte oplossingen voor jouw bedrijf. Neem contact met ons op voor een vrijblijvend gesprek over hoe wij jou kunnen helpen om ziekteverzuim te beperken en de gezondheid van jouw werknemers te verbeteren.