4 redenen waarom werken motiveert om gezond te blijven
Emma, een jonge professional met een passie voor onderwijs, begint haar eerste dag als basisschoolleraar. Ze heeft altijd gedroomd van een baan waarin ze een verschil kan maken. Sam daarentegen werkt al jaren in de logistiek, en hoewel hij zijn baan niet altijd spannend vindt, voelt hij zich verantwoordelijk voor zijn gezin en haalt hij voldoening uit zijn bijdrage aan een soepel draaiende organisatie.
Waarom blijven Emma en Sam gemotiveerd om elke dag weer aan de slag te gaan? Dit heeft alles te maken met motivatie, een kracht die ons in beweging brengt. Het woord ‘motivatie’ is afgeleid van het Latijnse movere, wat letterlijk ‘bewegen’ betekent. Motivatie kan worden opgesplitst in drie stromingen: interne krachten, externe krachten, en betekenisgeving aan behoeften en situaties. In deze blog ontdek je hoe deze vormen van motivatie bijdragen aan werkplezier, welzijn en zelfs gezondheid.
Motivatie door interne krachten
Interne motivatie wordt gevoed door persoonlijke verlangens en drijfveren. Hier spelen psychologische theorieën zoals die van Maslow, Alderfer, en McClelland een grote rol.
Maslow’s Behoeftepiramide
Volgens Maslow’s piramide streven mensen ernaar om vijf opeenvolgende niveaus van behoeften te vervullen:
- Fysiologische behoeften (zoals voedsel en veiligheid),
- Zekerheid,
- Sociale verbinding,
- Erkenning,
- Zelfactualisatie.
Emma voelt zich bijvoorbeeld gemotiveerd omdat haar werk haar helpt om op een hoger niveau betekenis te vinden: het ondersteunen van jonge geesten in hun groei.
Alderfer’s ERG-Theorie
De ERG-theorie van Alderfer bouwt voort op Maslow, maar stelt dat mensen niet per se lineair door de niveaus heen bewegen. ERG staat voor Existence (bestaan), Relatedness (verbondenheid), en Growth (groei). Wanneer Sam merkt dat zijn werk minder uitdagend is, vindt hij motivatie in het versterken van relaties met collega’s.
McClelland’s Behoeftetheorie
McClelland legt de nadruk op drie behoeften: prestatie, macht, en aansluiting. Mensen zoals Emma, die gedreven worden door prestatie, zoeken voldoening in doelen bereiken. Voor Sam is de behoefte aan macht (in de vorm van controle over processen) en aansluiting (in een team werken) een belangrijke drijfveer.
Motivatie door externe krachten
Externe motivatie ontstaat door beloningen of straf. Deze vorm van motivatie wordt vaak verklaard door theorieën uit de gedragspsychologie.
Proefondervindelijk leren en de wet van effect
De wet van effect, geïntroduceerd door Edward Thorndike, stelt dat gedrag dat leidt tot positieve uitkomsten eerder wordt herhaald. Voor Sam betekent dit bijvoorbeeld dat hij zich gemotiveerd voelt om efficiënter te werken wanneer hij een bonus ontvangt.
Conditionering en stimuli
Bij klassieke conditionering leert iemand associaties te maken, zoals bij een compliment dat aan een taak wordt gekoppeld. Operante conditionering speelt een rol wanneer gedrag versterkt wordt door beloningen of ontmoedigd door negatieve consequenties. Denk aan een productiviteitsbonus of feedback van een leidinggevende.
Praktisch Voorbeeld
Emma voelt zich gewaardeerd wanneer ouders haar bedanken voor haar werk, wat haar motivatie verhoogt. Sam voelt zich gedreven door het salaris dat hij ontvangt om zijn gezin te onderhouden.
Motivatie door betekenisgeving aan situaties en behoeften
Deze vorm van motivatie gaat verder dan interne en externe prikkels en richt zich op hoe mensen situaties interpreteren en betekenis geven aan hun werk.
Trekkende en duwende krachten
Trekkende krachten (pull) komen voort uit de aantrekkingskracht van een doel, terwijl duwende krachten (push) voortkomen uit interne of externe noodzaken. Emma ervaart een trekkende kracht omdat ze kinderen wil helpen. Sam wordt eerder geduwd door de verantwoordelijkheid voor zijn gezin.
Verwachtingstheorie en het verwachtingsmodel
Volgens de verwachtingstheorie van Vroom is motivatie een product van drie factoren:
- Verwachting: de inschatting dat een inspanning zal leiden tot prestatie,
- Instrumentaliteit: het geloof dat de prestatie tot beloning leidt,
- Waardering: de waarde van de beloning.
Emma verwacht dat haar harde werk leidt tot waardering van leerlingen en collega’s. Sam rekent erop dat zijn inspanning zijn financiële zekerheid ondersteunt.
Attributietheorie
De attributietheorie beschrijft hoe mensen oorzaken toekennen aan succes of falen. Positieve attributies, zoals “Mijn succes komt door mijn vaardigheden,” versterken de motivatie.
Intrinsieke en extrinsieke motivatie
Intrinsieke motivatie is het plezier in de taak zelf, terwijl extrinsieke motivatie draait om externe beloningen. Emma geniet intrinsiek van haar werk met kinderen, terwijl Sam zich vooral richt op de extrinsieke voordelen zoals salaris.
Werken en gezondheid: de verbanden
Werken is niet alleen essentieel voor financiële zekerheid, maar draagt ook bij aan mentaal welzijn. Door interne motivatie blijven we groeien, door externe prikkels voelen we ons gewaardeerd, en door betekenis te geven aan ons werk voelen we ons vervuld. Dit alles leidt tot een betere mentale en fysieke gezondheid.
Wil jij meer weten hoe wij als arbodienst De Arbo Artsen jouw organisatie kunnen helpen om de motivatie van werknemers in kaart te brengen en daarop passendere advies geven op het gebied van verzuimpreventie? Neem dan contact met ons op! Wij helpen je graag verder.
