De belangrijke rol van zelfstandige (zzp) Arbo- en bedrijfsartsen: wetgeving, trends en toekomstige ontwikkelingen

De afgelopen jaren is de rol van zelfstandige Arbo- en bedrijfsartsen steeds relevanter geworden binnen het Nederlandse bedrijfsleven. Deze professionals vervullen een essentiële functie in het welzijn en de gezondheid van werknemers, met name op het gebied van ziekteverzuim, preventie en re-integratie. Door recente veranderingen in de wetgeving en nieuwe trends op het gebied van werk en gezondheid, staat de positie van zelfstandige bedrijfs- en Arboartsen sterk in de schijnwerpers. In dit blog bespreken we de belangrijkste trends, recente ontwikkelingen in de Nederlandse wetgeving en de wetenschappelijke onderbouwing van hun cruciale rol.

De rol van de arbo- en bedrijfsarts: een onmisbare schakel in de verzuimbegeleiding

Een arbo- of bedrijfsarts is een medische professional die zich richt op de gezondheid van werknemers in relatie tot hun werk. Dit omvat het voorkomen van werkgerelateerde gezondheidsproblemen, het begeleiden van werknemers die door ziekte zijn uitgevallen, en het ondersteunen van re-integratietrajecten. Zelfstandige arbo artsen hebben de afgelopen jaren steeds meer terrein gewonnen doordat ze werkgevers flexibel en op maat gemaakte ondersteuning kunnen bieden.

De vergrijzing van de beroepsbevolking, de toename van chronische aandoeningen en de groeiende aandacht voor psychosociale arbeidsbelasting (zoals stress en burn-out) hebben geleid tot een verhoogde vraag naar specialistische zorg en begeleiding op de werkvloer.

Trends en ontwikkelingen in de Nederlandse arbeidsmarkt

In Nederland zien we een verschuiving naar meer flexibele arbeidsvormen, zoals freelancen en tijdelijke contracten. Volgens het CBS is het aantal zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers) in de afgelopen jaren flink toegenomen. Deze toename vraagt om een aangepaste benadering van gezondheid en veiligheid op de werkvloer. Veel arbodiensten hebben hun dienstverlening uitgebreid door de ondersteuning van zelfstandige arboartsen.

Daarnaast is er een toename te zien in werkgerelateerde psychische klachten, zoals burn-out en stress. Uit de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA) blijkt dat 1 op de 6 werknemers in Nederland kampt met werkstress, wat ziekteverzuim en productiviteitsverlies tot gevolg heeft. Zelfstandige arboartsen spelen hierop in door hun diensten op maat aan te bieden, gericht op het voorkomen van werkgerelateerde psychische klachten. Deze ontwikkeling sluit aan bij de verschuiving van reactieve zorg (behandelen van klachten) naar proactieve zorg (voorkomen van klachten), wat een belangrijke trend is binnen de moderne arbeidsgezondheidszorg.

Wetgeving en de rol van de arboarts: Wat verandert er?

Recent is de aandacht voor preventie en duurzame inzetbaarheid van werknemers in de Nederlandse wetgeving vergroot. De vernieuwde Arbowet, die sinds 2017 van kracht is, legt meer nadruk op de preventieve rol van de bedrijfsarts. Bedrijven zijn verplicht om toegang te bieden tot een bedrijfsarts voor preventieve consulten en moeten nauw samenwerken met arbodiensten of zelfstandige bedrijfsartsen. Deze wetswijziging heeft geleid tot een toenemende vraag naar onafhankelijke bedrijfsartsen die bedrijven kunnen helpen voldoen aan de nieuwe verplichtingen.

Daarnaast zijn er per 2022 verdere wijzigingen doorgevoerd in de regels rondom werkgerelateerde klachten, zoals de verplichting voor werkgevers om een basiscontract met een arbodienst of zelfstandige bedrijfsarts af te sluiten. Dit stelt arbo- en bedrijfsartsen in staat om werknemers op tijd bij te staan en te adviseren over hun arbeidsomstandigheden. Het verhoogt ook de verantwoordelijkheid van werkgevers om samen met de artsen actief preventieve maatregelen te nemen.

Wetenschappelijke onderbouwing van preventie en verzuimmanagement

Wetenschappelijke studies onderstrepen de effectiviteit van een preventieve benadering in de gezondheidszorg voor werknemers. Vroege interventie door bedrijfsartsen blijkt significant bij te dragen aan het verminderen van ziekteverzuim. In een systematische review van Hendriksen et al. (2016) werd geconcludeerd dat een proactieve aanpak van ziekteverzuim door bedrijfsartsen, zoals snelle re-integratiebegeleiding, leidt tot kortere verzuimperiodes en een verhoogde kans op succesvolle terugkeer naar het werk. Dit maakt duidelijk dat een tijdige en intensieve begeleiding niet alleen het herstel bevordert, maar ook de financiële impact voor werkgevers kan verminderen.

Bovendien speelt de aandacht voor mentale gezondheid een steeds grotere rol. Arbo- en bedrijfsartsen kunnen een sleutelrol vervullen in het signaleren en aanpakken van psychosociale arbeidsbelasting, zoals werkdruk, burn-out en stressgerelateerde klachten. Onderzoek van TNO toont aan dat bedrijven die actief investeren in het welzijn van hun werknemers minder te maken hebben met langdurig ziekteverzuim en een hogere arbeidsproductiviteit bereiken. Volgens TNO kan een focus op mentale gezondheid leiden tot een vermindering van ziekteverzuim met 20% tot 25%, wat aantoont hoe belangrijk het is om te investeren in preventieve maatregelen op het gebied van mentale gezondheid.

Daarnaast blijkt uit onderzoek van Van der Klink et al. (2003) dat intensieve begeleiding door bedrijfsartsen bij langdurig verzuim de kans op succesvolle re-integratie aanzienlijk vergroot. Het onderzoek toont aan dat een actieve en vroegtijdige aanpak niet alleen het herstelproces versnelt, maar ook leidt tot een duurzame terugkeer van werknemers naar de werkvloer.

Deze wetenschappelijke bevindingen onderstrepen het belang van preventie, vroege interventie en begeleiding bij zowel fysieke als mentale gezondheidsklachten. Voor werkgevers betekent dit dat het inschakelen van arbo- en bedrijfsartsen niet alleen een investering is in de gezondheid van hun werknemers, maar ook in de continuïteit en productiviteit van hun bedrijf.

De toekomst van zelfstandige arboartsen: een groeiende markt

Met de veranderingen in de arbeidsmarkt, de toegenomen aandacht voor preventie en de groeiende vraag naar flexibele en persoonlijke verzuimbegeleiding, lijkt de toekomst voor (zelfstandige) arbo- en bedrijfsartsen positief. Hun expertise en onafhankelijkheid maken hen waardevolle partners voor zowel kleine als grote bedrijven die willen investeren in een gezonde, duurzame en productieve werkvloer.

De Arbo- en bedrijfsartsen bij De Arbo Artsen kunnen zich in deze dynamische markt onderscheiden door op maat gemaakte, flexibele en effectieve gezondheidsoplossingen te bieden die aansluiten bij de behoeften van de moderne werknemer en werkgever.

Neem contact op met De Arbo Artsen voor deskundig advies
Bent u op zoek naar een zelfstandige arbo- of bedrijfsarts die u kan ondersteunen bij ziekteverzuim, preventie en re-integratie? Bij De Arbo Artsen helpen wij u graag verder met op maat gemaakte oplossingen voor uw bedrijf. Neem contact met ons op voor een vrijblijvend gesprek over hoe wij u kunnen helpen om ziekteverzuim te beperken en de gezondheid van uw werknemers te verbeteren.